Column: eindelijk tekorten aan telefoons door corona

Bekende fabrikanten van smartphones, zoals Apple en Samsung, kunnen niet zoveel telefoons maken als ze willen. Er zijn te weinig chips en dat komt door de uitbraak van het coronavirus. Op lange termijn kan dat wel eens een goede zaak zijn voor Europa. Tekorten aan telefoons door corona?

Tekorten aan telefoons door corona

Zul je net zien: wil je een nieuwe telefoon kopen, maar blijkt de prijs plotseling hoger te liggen dan je verwachtte. Of, nog erger, het toestel dat de fabrikant met zoveel bombarie aankondigde blijkt helemaal niet meer verkrijgbaar. Vraag maar aan de volksstammen die al maanden staan te trappelen om een nieuwe PlayStation 5. Die is er wel, maar niemand heeft ‘m in het echt gezien. 

We hebben hier te maken met de directe gevolgen van het coronavirus. Toen het virus een jaar geleden Europa lam legde, schoten vrijwel alle grote fabrieken in een stuip. Maakt niet uit wat ze maakten. Telefoons, computers, auto’s, tv’s, wasmachines, spelcomputers, noem maar op. Allemaal trokken ze aan de handrem en trokken de inkooporders in. De bedrijven gingen in een kleine winterslaap om de crisis te overleven. 

Een belangrijke groep leveranciers zat dus van de ene op de andere dag zonder werk: de chipfabrikanten. Ze bouwden geen nieuwe fabrieken meer, kochten geen nieuwe machines, namen geen mensen aan, namen geen grondstoffen meer op voorraad, et cetera. Bovendien kreeg Taiwan, waar veel chipbakkers wonen, te maken met grote droogte. Klimaatverandering. Dubbel pech dus, want chipfabrieken hebben veel industrieel water nodig.

Wij verwende alleskopers hebben daar echter geen sjoege van. De wereld komt weer op gang, het vakantiegeld komt eraan, de zon gaat weer schijnen en de terrassen zijn weer open. We hebben recht op meer vrijheid, niet waar? De westerse consument wil weer lekker gaan shoppen, maar loopt tegen een muur aan. De chips zijn op!

Om een idee te geven: in een gemiddelde auto zitten meer dan honderd chips. Als er maar eentje niet leverbaar is, rolt er geen nieuwe auto van de lopende band. Een grote kettingbotsing binnen de fabrieksmuren dus. Alles stropt op. Naar verwachting lopen autofabrikanten dit jaar 110 miljard dollar omzet mis.

Samsung, Broadcom en Apple hebben al aangegeven miljarden omzet mis te lopen omdat ze gewoonweg niet aan de vraag kunnen voldoen. Als reden geven ze, cryptisch, ‘problemen bij de bevoorrading’. Wij weten dat dat de chips zijn. Hierdoor treedt een simpele economische wet in werking: bij gelijkblijvende vraag en minder aanbod gaat de prijs omhoog. Oftewel: je nieuwe telefoon wordt duurder. 

Mogelijk begint de normalisering in de tweede helft van dit jaar en zijn de problemen per 2022 grotendeels achter de rug. 

Ik hoop dat deze coronacrisis voor veel fabrikanten een eye opener is. Ik verwacht het wel en denk dat de recente blokkade van het Suezkanaal de laatste druppel was. Wie de kranten goed leest, ziet tussen de regels door dat bedrijven weer liever dichtbij huis gaan produceren. Meer controle over de processen, kortere bevoorradingslijnen en minder kans op ontwrichting. 

Meer fabricage in Europa betekent meer nieuw soort werk hier. Dat vergt opleiding, scholing, investering en innovaties in werkprocessen die we zijn kwijt geraakt. De VS doet niet moeilijk. Joe Biden heeft via een nieuwe wet al vijftig miljard dollar toegezegd om de marktpositie van Amerikaanse chipbedrijven te verbeteren. Dat moeten we in Europa toch makkelijk kunnen overtreffen?